Brief van Jet

Bijna vier weken geleden schreef ik een brief aan Minister Bussemaker. Vandaag kreeg ik een brief terug. Aangezien er veel mensen meegelezen en gereageerd hebben, wil ik jullie haar reactie niet onthouden. Ik reageer binnenkort En: ik ben ook nu benieuwd naar wat jullie vinden!

Betreft: Arbeidsparticipatie vrouwen

Geachte heer, mevrouw,

Hartelijk dank voor uw brief of e-mail, waarin u reageert op mijn uitspraken in de media over de arbeidsparticipatie van vrouwen. Aanleiding voor mijn uitspraken was de Hoofdlijnenbrief Emancipatie 2013-2016, die ik begin mei 2013 aan de Tweede Kamer heb gestuurd. In deze nota benadruk ik onder andere het belang van economische zelfstandigheid van vrouwen.

Het thema economische zelfstandigheid van vrouwen heeft een belangrijke discussie in gang gezet. De afgelopen dagen ontving ik meerdere positieve, maar ook kritische reacties op mijn uitspraken. Ik wil graag uitleggen waarom ik vrouwen aanmoedig om meer economische zelfstandigheid na te streven. Hierbij ga ik ook in op de meest gestelde vragen en opmerkingen. Ik doe dat in een algemene brief, omdat ik te veel reacties kreeg om ze allemaal apart te behandelen. Ik hoop dat u daar begrip voor hebt.

Een belangrijk zorgpunt voor mij is dat anno 2013 48% van de vrouwen in Nederland niet economisch zelfstandig is. Dit betreft alleenstaande vrouwen en vrouwen met een partner. Bijna een miljoen laagopgeleide vrouwen zijn financieel afhankelijk van het inkomen van hun partner. Gezien het feit dat ruim één op de drie huwelijken in Nederland strandt, maakt dit deze groep vrouwen extra
kwetsbaar. Het leidt helaas vaak tot persoonlijke financiële problemen en zelfs tot regelrechte armoede. Deze groep gehuwde, niet-werkende vrouwen lijkt zich niet altijd te realiseren dat, als het inkomen van hun man wegvalt, het gezin niets heeft om op terug te vallen.

Veel reacties gingen in op het feit dat vrouwen hun eigen keuzes willen maken. Zoals ik in mijn Emancipatienota ook aangeef hebben zij daar het volste recht toe. Persoonlijke situaties maken immers persoonlijke afwegingen noodzakelijk. Denk daarbij aan de keuze waarbij vrouwen in samenspraak met hun partner beslissen om tijdelijk minder te gaan werken om zo meer zorg aan de kinderen te kunnen besteden. Of wanneer de gezinssituatie vraagt om extra zorg. Mensen zijn vrij in
hun eigen keuze, maar ik maak me wel oprecht zorgen over de positie van veel vrouwen en over de maatschappelijke effecten van alle individuele keuzes. Een grote groep vrouwen is, vaak als gevolg van eerder gemaakte keuzes, afhankelijk van het inkomen van hun partner. Dat is een risico, zeker tijdens een economische crisis. Als het inkomen van de partner wegvalt, door ontslag, echtscheiding of arbeidsongeschiktheid, komen vrouwen zonder eigen inkomen vaak meteen in financiële problemen. Het is dus belangrijk dat vrouwen hun keuzes in samenspraak met hun partner maken en daarbij de consequenties van deze keuzes voor hun situatie op de langere termijn daarbij mee laten wegen. Denk daarbij aan carrièreperspectief of pensioenopbouw.

Sommige vrouwen geven aan de kinderopvang soms zo duur te vinden dat ze daarom niet gaan werken. Uit onderzoek blijkt echter dat de kosten voor kinderopvang lang niet voor alle vrouwen doorslaggevend zijn bij de keuze om wel of niet te gaan werken. Vrouwen vinden het net als mannen leuk en belangrijk om betaald werk te hebben vanwege de zelfontplooiing en de contacten met anderen. Hierin heeft het kabinet wel een verantwoordelijkheid, namelijk ten aanzien van de discriminatie van vrouwen op de werkvloer. Dit uit zich onder andere in lagere lonen en bij zwangerschap. Ik wil eerst bekijken wat de oorzaken hiervan zijn en wat er aan gedaan kan worden.

Ook het hoge werkloosheidspercentage van dit moment wordt vaak genoemd als reden waarom vrouwen niet werken. Het kan in deze tijd lastig zijn om een baan te vinden en ik heb daar vanzelfsprekend alle begrip voor. Maar ook dan is het van belang voorbereid te zijn zodra er weer werk is. Wat ik benadruk is dat vrouwen zich bewust moeten blijven van hun talenten en kwaliteiten, die zowel voor hun eigen ontwikkeling als voor de samenleving van grote waarde zijn. Denk aan diversiteit in bedrijven, instellingen en in de samenleving als geheel.

Het goed kunnen combineren en moderniseren van werk en zorg voor onze kinderen is van het grootste belang. Dat vraagt inzet van en goede afspraken tussen beide partners. Maar het vraagt ook iets van werkgevers. Zij moeten de ruimte geven om een goede verdeling tussen werk en zorgtaken mogelijk te maken. Zodat beide partners tijd en ruimte hebben om zich, naast hun zorgtaken, ook te kunnen richten op hun opleiding of baan en daarmee op hun eigen ontwikkeling. En het vraagt iets van de overheid om arbeid en zorg te faciliteren via onder ander de fiscaliteit, sociale zekerheid, kinderopvang en schooltijden. Minister Asscher stuurt nog voor de zomer een brief aan de Tweede Kamer, met voorstellen om het combineren van arbeid en zorg gemakkelijker te maken en
beter te verdelen tussen mannen en vrouwen.

Tot slot wil ik u bedanken voor het feit dat u uw mening met mij hebt willen delen. En ik hoop dat duidelijk is dat ik de keuze van vrouwen voor werk of gezin respecteer, maar dat ik het belangrijk vind dat zij zich bewust zijn van de mogelijke gevolgen van hun keuze. Ik hoop dat de maatschappelijke discussie hierover zich de komende tijd zal voortzetten.

Met vriendelijke groet,

de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,


dr. Jet Bussemaker


Lees hier mijn reactie.